Marko Zuckerberg (1984 –), mwanzilishi wa Facebook (alipewa jina tena meta), amekuwa mmoja wa wachache kati ya 21st wajasiriamali wa teknolojia ya karne ambao mafanikio yao yamekuwa makubwa sana kwamba hawajabadilisha tu jinsi watu wote wanavyoishi leo ikilinganishwa na miaka 20 iliyopita, lakini hata kubadilisha uelewa wetuya ukweli.
Kama Myahudi, ambaye babu na babu zake walihamia Marekani kutoka Ujerumani, Austria na Poland, juhudi za Zuckerberg zinaendeleza mchango wa muda mrefu wa Kiyahudi kwa wanadamu ambao unaweza kufuatiliwa hadi kwa Musa; kupanga njia ya kuboresha jamii na mahusiano kati ya wanachama wake. Msisitizo huu wa kuboresha jamii unanaswa na ‘kijamii’ katika ‘mitandao ya kijamii’, ambayo hutumiwa sana kuelezea Facebook, WhatsApp na Instagram.
Bidhaa za Zuckerberg haziruhusu tu mtiririko wa maelezo ya njia moja kutoka kwa waundaji waliochaguliwa hadi kwa wingi wa watumiaji wa maudhui. Hivyo si ‘vyombo vya habari’ vya kimapokeo kama televisheni, magazeti na sinema. Majukwaa ya TEHAMA ya Zuckerberg huwezesha jamii ambapo wanachama wake huendeleza na kushiriki taarifa na wanachama wengine. Hivyo Facebook huwezesha mtandao changamano na unaobadilika kila mara wa mahusiano ya kijamii. Unajua hili kwa sababu unapitia.
Matatizo katika aya ya Meta
Licha ya maono ya Zuckerberg katika kutumia TEHAMA, mafanikio yake yameweka wazi kizuizi kilichobainishwa miaka elfu mbili iliyopita. Myahudi mwingine mwenye ushawishi mkubwa, aliyelenga misheni ya kubadilisha jamii, aliweka kidole chake juu yake wakati huo. Pia umekumbana na dosari hii ya kimsingi katika matumizi yako ya mitandao ya kijamii. Kadiri ustadi wa kiufundi wa mitandao ya kijamii unavyoongezeka utapitia zaidi na zaidi.
Jaribio la Kijamii
Ili kuelewa hii inamaanisha nini kwako inasaidia kurudi nyuma miaka 3500 iliyopita kwa Musa. Aliwageuza Wayahudi kutoka katika kabila kubwa lililotoka kwa Abrahamu, na kuwa taifa linaloongozwa na sheria. Akiwa karibu kumaliza kazi yake nzuri sana, Musa alitoa sababu zifuatazo kwa nini Mungu, kupitia yeye, alikuwa ameumba sheria hizo.
5 Angalieni nimewafundisha amri na hukumu, vile vile kama Bwana, Mungu wangu, alivyoniamuru, ili mzitende katika nchi mwingiayo ili kuimiliki. 6 Zishikeni basi, mkazitende, maana hii ndiyo hekima yenu na akili zenu, machoni pa mataifa watakaozisikia amri hizi zote, nao watasema, Hakika taifa hili kubwa ni watu wenye hekima na akili. 7 Kwa maana liko taifa gani kubwa, lililo na Mungu aliye karibu nao, kama Bwana, Mungu wetu, alivyo, kila tumwitapo? 8 Tena liko taifa gani kubwa, lililo na amri na hukumu zenye haki kama torati hii yote, ninayoiweka mbele yenu leo.
Kumbukumbu la Torati 4:5-8
Musa alitoa Sheria ili kubadilisha jamii ya Waisraeli iwe yenye hekima na uelewaji, yenye sifa ya uadilifu. Kisha watu wa karibu, ambao waliishi katika jamii za ‘kufanya-haki’ wangezingatia na kuingia.
Lakini haikufanya kazi hivyo. Badala ya kuwa ‘nuru kwa mataifa’, jamii yao ilipotoshwa. Kwa hivyo warekebishaji wake wa kijamii, manabii wa Kiyahudi wa Agano la Kale, alitangaza uharibifu wa muda mrefu wa jamii hiyo. Taifa hilo lingelala hadi Mpaji wake wa Sheria angeona inafaa kuliinua tena. Jaribio hilo la muda mrefu la kijamii lilifichua tatizo kubwa.
Kizuizi cha Kijamii kisichoweza kushindwa
Yesu, mchambuzi mwenye utambuzi wa mambo ya kijamii wa siku zake, alionyesha kiini cha tatizo kama hili.
18 Lakini kitokacho kinywani hutoka moyoni, na hiki ndicho kinachomfanya mtu kuwa mchafu. 19 Kwa maana ndani ya moyo hutoka mawazo machafu, uuaji, uzinzi, uasherati, wizi, ushahidi wa uongo na matukano. 20 Haya ndio yamchafuayo mtu, lakini kula bila kunawa mikono hakumchafui mtu.”
Mathayo 15:18-20
Yesu alikadiria kwamba chimbuko la matatizo ya kijamii linatokana na kasoro ndani ya raia wake, si hasa kutokana na kutokidhi sheria za kijamii au itifaki. Bila shaka, itifaki za kijamii zisizo na usawa zinaweza kukuza matatizo. Lakini kimsingi, sisi wananchi, tuna mioyo ambayo kiasili huwa inaleta mawazo mabaya. Tunaeneza haya kwa jamii, iwe kwa mkono na mdomo, kama ilivyokuwa siku za Yesu, au kupitia kibodi, kichanganuzi, skrini ya kugusa, kinasa sauti, au kitufe cha ‘shiriki’ leo.
Facebook katika Habari
Fikiria mwelekeo wa jumla ambao mzunguko wa habari wa Facebook umezalisha. Baada ya uzinduzi wake katikati ya miaka ya 2000 tulisikia mtiririko wa habari chanya kuhusu jukwaa jipya la mitandao ya kijamii. Teknolojia yake mpya ilitushangaza. Watu mashuhuri ulimwenguni walimtafuta Zuckerberg, mfanyabiashara wa whiz-kid, na kumsikiliza kwenye jukwaa la kimataifa.
Lakini mwelekeo wa habari ulianza kubadilika katikati ya miaka ya 2010. Lini Cambridge Analytica walichukua habari za kijamii za mamilioni kwa madhumuni ya utangazaji bila idhini yao, hiyo ilikuwa hatua muhimu ya mabadiliko. Maswali yanaendelea kuibuka kuhusu uwongo na taarifa potofu zinazoenezwa kwenye Facebook, mara nyingi na makundi yenye nguvu ya kuvutia. Unyanyasaji wa mara kwa mara wa mtandaoni, ponografia, na uchapishaji wa kulipiza kisasi wa picha za karibu pia ulitoka. Watu walishuhudia unyogovu, kukata tamaa na kujiua. Maswali yanasalia jinsi algoriti za Facebook zinavyowalenga watoto, na Facebook ilichukua jukumu gani katika shambulio la Januari 2021 la Capitol ya Marekani. Watu wa zamani wa ndani sasa wanadai kuwa Facebook inahujumu demokrasia.
Kwa hali hii, Zuckerberg alitangaza mnamo Oktoba 2021, ambayo alikuwa akiibadilisha jina la Facebook kuwa meta, kwa kuwa lengo la jumla la kampuni yake ya TEHAMA sasa halikuwa tu mitandao ya kijamii bali kuunda uhalisia pepe ambapo watu wangeweza kuingia na kushiriki kama avatari. Kwa kifupi, Meta inaunda ulimwengu mpya, Meta-Verse. Ulimwengu huu mpya utafanya kazi chini ya sheria zilizopangwa. Kwa hivyo, kwa mfano, ikiwa avatar yangu itarusha ‘mpira’ kwa avatar yako katika Meta, mwelekeo wake katika ulimwengu pepe unaweza kuiga hilo katika ulimwengu wetu halisi kwa sababu sheria za upangaji programu zingeundwa kudhibiti mwelekeo wake (kila mara zinaweza kubadilika kwa hali ya hewa isiyo ya kawaida) . Maono ni kwa wote kuweza kuzungumza, kuishi, kufanya kazi, kushirikiana katika Meta.
Badilisha Ulimwengu wa Meta…
Licha ya ujuzi mkubwa wa kiufundi na uwekezaji mkubwa uliofanywa katika ulimwengu wa Meta (na meta-verses ambazo makampuni mengine ya IT yanaunda), tatizo ambalo Yesu aliweka kidole chake juu ya miaka 2000 iliyopita bado bado. Hata katika majaribio ya beta, Meta inaripoti ‘tabia ya kutisha’ iliyoonyeshwa na baadhi ya avatar kuelekea ‘raia’ wengine. Meta ni kuweka sheria zinazozuia tabia katika aya ya Meta. Ikilinganishwa kama ‘unyanyasaji wa kijinsia’ na wengine, inaangazia tena shida hiyo ya zamani. Jinsi ya kudhibiti tabia ili raia watendeane kwa heshima na bila unyonyaji?
Au kubadili Wananchi
Yesu, pia alilenga katika kuzaa ulimwengu mpya ambao aliuita ‘Ufalme wa Mungu’, alitathmini kwamba tatizo hili lilikuwa kubwa sana kwamba halingeweza kutatuliwa kwa kuanzisha upya ulimwengu wa Meta. Wala hangeweza kutengeneza sheria zingine, kali kama zile za Musa, au zisizo na mikono nyepesi kama vile Meta. Badala yake ingehitaji kuanzishwa upya kwa msingi kwa raia watarajiwa ambao wangekaa katika ulimwengu wake. Bila uanzishaji huu wa kimsingi, ufikiaji wa ulimwengu Wake ungekataliwa kabisa. Hivi ndivyo alivyoiweka katika hotuba pamoja na mwalimu mkuu wa Sheria ya Musa katika siku zake.
Yesu na Nikodemo
Kiongozi mmoja wa Wayahudi wa kundi la Mafarisayo aitwaye Nikodemo, 2 alimjia Yesu usiku akamwambia, “Rabi, tunafahamu kuwa wewe ni mwalimu uliyetumwa na Mungu; kwa maana hakuna mtu awezaye kufanya miujiza hii uifanyayo, kama Mungu hayupo pamoja naye.”
3 Yesu akamjibu, “Ninakwambia hakika, mtu asipozaliwa mara ya pili, hawezi kuuona Ufalme wa Mungu.”
4 Nikodemo akasema, “Inawezekanaje mtu mzima azaliwe? Anaweza kuingia tena katika tumbo la mama yake na kuzaliwa mara ya pili?”
5 Yesu akamwambia, “Ninakuambia hakika, kama mtu hakuzaliwa kwa maji na kwa Roho hawezi kuingia katika Ufalme wa Mungu. 6 Mtu huzaliwa kimwili na wazazi wake, lakini mtu huzaliwa kiroho na Roho wa Mungu. 7 Kwa hiyo usishangae ninapokuambia kwamba huna budi kuzaliwa mara ya pili. 8 Upepo huvuma po pote upendapo. Mvumo wake unausikia lakini huwezi ukafahamu utokako wala uen dako. Ndivyo ilivyo kwa kila mtu aliyezaliwa kwa Roho.”
9 Nikodemo akamwuliza, “Mambo haya yanawezekanaje?”
10 Yesu akamwambia, “Wewe ni mwalimu mashuhuri wa Waisraeli na huyaelewi mambo haya? 11 Ninakwambia kweli, sisi tunazungumza lile tunalo lijua na tunawashuhudia lile tuliloliona, lakini hamtaki kutu amini! 12 Ikiwa hamuniamini ninapowaambia mambo ya duniani, mtaniaminije nitakapowaambia habari za mbinguni? 13 Hakuna mtu ye yote ambaye amewahi kwenda juu mbinguni isipokuwa mimi Mwana wa Adamu niliyeshuka kutoka mbinguni. 14 Na kama Musa alivyomwi nua yule nyoka kule jangwani, vivyo hivyo mimi Mwana wa Adamu sina budi kuinuliwa juu 15 ili kila mtu aniaminiye awe na uzima wa milele.
16 “Kwa maana Mungu aliupenda ulimwengu kiasi cha kumtoa Mwanae pekee, ili kila mtu amwaminiye asipotee, bali awe na uzima wa milele. 17 Maana Mungu hakumtuma Mwanae kuuhukumu ulimwengu bali auokoe ulimwengu. 18 Amwaminiye yeye hahukumiwi; asiyeamini amekwisha kuhukumiwa; kwa sababu hakumwamini Mwana pekee wa Mungu.
19 Na hukumu yenyewe ni kwamba: Nuru imekuja ulimwenguni lakini watu wakapenda giza kuliko nuru kwa sababu matendo yao ni maovu. 20 Kwa kuwa kila mtu atendaye maovu huchu kia nuru, wala hapendi kuja kwenye nuru ili matendo yake maovu yasifichuliwe. 21 Lakini kila mtu anayeishi maisha ya uaminifu huja kwenye nuru, kusudi iwe wazi kwamba matendo yake yanatokana na utii kwa Mungu.”
Yohana 3:1-21
Vikwazo katika Ulimwengu Mbadala zote
Ukweli kwamba Facebook, Meta na majukwaa yote ya mitandao ya kijamii hukabiliana na matatizo wanayofanya unasisitiza ukweli wa kikwazo hiki. Inakazia kwamba tangazo la Yesu la kujumuisha wale tu ‘waliozaliwa mara ya pili’ katika Ufalme wake linastahili kutafakariwa. Ulimwengu mkamilifu unaokaliwa na watu wafisadi hivi karibuni au baadaye utasambaratika katika machafuko tunayopitia leo katika ulimwengu wetu wa kimwili. Makampuni ya teknolojia yatajaribu kutatua tatizo hili kwa teknolojia bora; serikali zenye taasisi na elimu bora. Yesu atafanya hivyo na watu waliobadilishwa.
Mstari wa Meta au Meta-noia
Wengi hudhani kwamba kwa vile ‘Mungu ananipenda’ basi hakika nitakaribishwa katika ‘Ufalme’ wowote ambao anaweza kuwa anaunda. Hatua ya wakuu wa IT kuweka kikomo ufikiaji wa majukwaa yao au ulimwengu wa Meta kwa wale tu wanaotimiza sera zao; hatua za serikali duniani kote leo kulinda mipaka yao; kuzuia kwao utoaji wa visa na uraia kunapaswa kuweka dhana hiyo kupumzika. Jamii zote, iwe za serikali, Meta-Verse au Divine zina viwango ambavyo kwazo huwachuja raia watarajiwa.
Zuckerberg alichagua jina jipya ‘Meta’ kwa sababu linamaanisha ‘zaidi’, au ‘mabadiliko’. Yesu alikubali juu ya ulazima wa mabadiliko au Meta lakini alielekeza mabadiliko yanayotakiwa kwa mtu binafsi badala ya jukwaa. Katika Kigiriki, ‘Meta-noia’ maana yake ni ‘mabadiliko ya akili’, ambayo mara nyingi hutafsiriwa leo kwa neno ‘tubu’. Mfanyakazi mwenza wa Yesu, Yohana Mbatizaji, alijenga kazi yake yote kuzunguka hitaji hili la Meta-noia. Kama walivyosema mara kwa mara
17 Tangu wakati huo, Yesu alianza kuhubiri akisema: “Tubuni, kwa maana Ufalme wa mbinguni umekaribia.”
Mathayo 4:17
Ulimwengu wa mtandao wa Meta unapokuwa tayari tutakuwa na chaguo la kuingia. Au tunaweza kubaki nje katika ulimwengu wetu wa sasa wa kimwili. Yesu alitabiri wakati ujao ambapo ulimwengu wetu wa kimwili utachakaa, na moja pekee iliyobaki ikiwa ni ile Meta anayokuza sasa – Ufalme wa Mungu. Kwa hiyo, ikiwa ulimwengu wetu wa kimwili utakoma lakini hatuwezi kuingia katika ulimwengu Wake mpya bila Meta (mabadiliko) ya mawazo yetu kutoka kwa kuzaliwa kwake upya basi chaguzi zetu zina mipaka. Kama alivyoiweka
3 Sivyo hata kidogo. Ninyi pia msipoacha dhambi zenu mtaangamia vivyo hivyo.
Luka 13:3
Kuchunguza kwa undani zaidi tathmini yake
Bila shaka, tunaweza kutilia shaka utambuzi wake wa hali yetu. Lakini yake ufahamu umekuwa na njia ya kusimama kwa vipimo vya wakati kama wengine wengi hawajafanya. Kwa hivyo inaweza kuwa na thamani ya kuchunguza ufahamu wake wa maisha. Yake mazungumzo na mwanamke kuhusu uhai, maji ya uzima, na toba dhidi ya hali ya nyuma ya Bahari ya Chumvi hutoa njia kuu ya kuingia. kufanya hivyo.