Daktari-mwanasiasa mwenye ushawishi mkubwa wa Ufaransa Bernard Kouchner ilianzisha shirika la misaada ya matibabu Médecins Sans Frontières (Madaktari Wasio na Mipaka) kama matokeo ya wakati wake katika mkoa wa Biafra wa Nigeria wakati wa vita vya umwagaji damu vya Biafra akifanya kazi ya kuponya na kuokoa waliojeruhiwa. MSF imekuwa wakala wa kimataifa wa misaada ya kimatibabu inayojulikana kwa kutoegemea upande wowote. MSF itajaribu kutibu na kuokoa upande wowote katika eneo la migogoro au maafa ya asili bila kujali rangi au dini.
Baada ya kuanzishwa kwa MSF, Kouchner aliendelea kuwa waziri wa afya wa Ufaransa, mara tatu tofauti, kwa serikali za Ufaransa za mrengo wa kushoto na kulia. Umoja wa Mataifa ulimteua Kouchner kama mjumbe wao wa Umoja wa Mataifa huko Kosovo kuanzisha miundo ya serikali inayofanya kazi ili kuponya Kosovo baada ya kikatili. 1998-99 Vita vya Kosovo katika Yugoslavia ya zamani. The Jerusalem Post ilimweka Kouchner kama Myahudi wa 15 mwenye ushawishi mkubwa zaidi ulimwenguni kwa sababu ya mchango wake katika uponyaji wa watu na mataifa.
Ugonjwa na Uponyaji kutoka kwa mila ya kale ya Kiyahudi
Uponyaji kutoka kwa ugonjwa kwa muda mrefu imekuwa mada muhimu kwa watu wa Kiyahudi. Fikiria maneno haya yaliyoandikwa na Yeremia katika Biblia zaidi ya miaka 2500 iliyopita.
12 Maana Bwana asema hivi,
Maumivu yako hayaponyekani,
na jeraha yako ni kubwa.
13 Hapana mtu wa kukutetea;
kwa jeraha yako huna dawa ziponyazo.
14 Wote wakupendao wamekusahau;hawakutafuti;
maana nimekujeruhi kwa jeraha ya adui,
kwa adhabu ya mtu mkatili;
kwa sababu ya ukubwa wa uovu wako,
kwa sababu dhambi zako zilikuwa zimeongezeka.
17 Maana nitakurudishia afya,
nami nitakuponya jeraha zako,
asema Bwana, kwa sababu wamekuita,
mwenye kutupwa, wakisema,
Ni Sayuni, ambao hapana mtu autakaye.
Yeremia 30:12-14, 17
Yeremia, katika jina la Mungu, aliandika kwamba taifa la Israeli lilihitaji uponyaji wa kitaifa. Lakini kwa kuwa Israeli ilikataa kuponywa huku katika siku za Yeremia, hatima yake ilielekeza kwenye maumivu na taabu ya kitaifa. Hata hivyo, Yeremia alitoa ono la uponyaji wa kitaifa wa siku zijazo. Alirudia hili tena sura chache baadaye
6 Tazama, nitauletea afya na kupona, nami nitawaponya; nami nitawafunulia wingi wa amani na kweli.
Yeremia 33:6
Yesu Mponyaji
Miaka mia tano baada ya Yeremia kuandika maneno hayo, Yesu alitokea. Kati ya sifa zake nyingi za kipekee, jambo kuu miongoni mwazo lilikuwa uwezo wake na nia yake ya kuponya watu. Kama Bernard Kouchner na MSF, Yesu alisambaza uponyaji huu kwa watu kwa hiari bila kujali rangi, jinsia, siasa au migogoro. Tofauti na Kouchner na waponyaji wengine wa leo, njia kuu ya Yesu ya kuponya ilikuwa kwa kusema. Tunaangalia baadhi ya mifano kuu iliyorekodiwa katika Injili, na kisha turudi kwenye Agano la Kale ili kuangalia umuhimu wake.
Awali tuliona kwamba Yesu alifundisha kwa mamlaka kuu, akitumia mamlaka hayo tu Kristo inaweza kuwa. Mara tu baada ya kumaliza kufundisha hii Mahubiri ya Mlimani Injili inaandika kwamba:
Alipotoka mlimani, umati mkubwa wa watu walimfuata. 2 Na mtu mmoja mwenye ukoma akaja akapiga magoti mbele yake akasema, “Bwana, kama ukipenda, unaweza kunitakasa.”
3 Yesu akanyoosha mkono wake akamgusa, akamwambia, “Napenda. Takasika.” Wakati huo huo yule mtu akapona ukoma wake. 4 Na Yesu akamwambia, “Usiseme cho chote kwa mtu ye yote, lakini nenda ukajionyeshe kwa kuhani na utoe sadaka aliyoamuru Musa, iwe uthibitisho kwa watu kwamba umepona.”
Mathayo 8:1-4
Yesu Anaponya kwa Neno lenye Mamlaka
Sasa Yesu anaonyesha mamlaka yake kwa kumponya mtu mwenye ukoma. Alisema tu’Kuwa msafi’ na yule mtu akawa ametakasika na akawa mzima. Maneno ya Yesu yalikuwa na mamlaka ya kuponya na kufundisha.
Kisha Yesu alikutana na ‘adui’. Warumi walikuwa waliochukia wakaaji wa ardhi ya Kiyahudi wakati huo. Wayahudi waliwaona Warumi wakati huo sawa na jinsi Wapalestina wengine wanavyohisi kuelekea Waisraeli leo. Waliochukiwa zaidi (na Wayahudi) walikuwa askari wa Kirumi ambao mara nyingi walitumia vibaya mamlaka yao. Mbaya zaidi walikuwa maafisa wa Kirumi – ‘maakida’ ambaye aliwaamuru askari hawa. Yesu sasa anakutana na ‘adui’ kama huyo. Hivi ndivyo walivyokutana:
Yesu Amponya Jemadari
5 Yesu alipoingia Kapernaumu, askari mmoja alikuja kumwomba msaada, 6 akisema, “Bwana, mtumishi wangu amelala nyumbani ame pooza, tena ana maumivu makali.”
7 Yesu akamwambia, “Nitakuja kumponya.”
8 Lakini yule askari akamwambia, “Bwana, mimi sis tahili wewe uingie nyumbani kwangu; lakini sema neno tu, na mtumi shi wangu atapona. 9 Mimi niko chini ya mamlaka, na ninao askari chini yangu. Nikimwambia askari mmoja ‘Nenda
10 Yesu aliposikia maneno haya, alishangaa, akawaambia wale waliomfuata, “Nawaambia kweli, hata katika Israeli sijaona imani ya namna hii. 11 Ninawahakikishia kwamba wengi watatoka mashar iki na magharibi nao wataketi mezani pamoja na Ibrahimu, Isaka na Yakobo katika Ufalme wa mbinguni. 12 Lakini wana wa ufalme watatupwa nje gizani, huko watu watalia na kusaga meno.”
13 Yesu akamwambia yule askari, “Nenda nyumbani, na yale uliy oamini yatimie kwako.” Na yule mtumishi akapona tangu wakati ule ule.
Mathayo 8:5-13
UPONYAJI WAKATI IMANI ILITAMBUA MAMLAKA
Neno la Yesu lilikuwa na mamlaka kiasi kwamba alisema tu amri na ikawa kwa mbali. Lakini kilichomshangaza Yesu ni kwamba ‘adui’ huyu mpagani pekee ndiye aliyekuwa na imani ya kutambua uwezo wa Neno lake – kwamba Kristo alikuwa na mamlaka ya Kusema na itakuwa. Mtu ambaye tunaweza kudhani hana imani (anayetoka kwa watu ‘mbaya’ na dini ‘mbaya’), lakini kutoka kwa maoni ya Yesu, siku moja watajiunga na karamu ya mbinguni, wakati wale wa dini ‘sahihi’ na watu ‘sahihi’ wasingeweza. Yesu anaonya kwamba hakuna dini wala urithi unaotupa mbingu.
Yesu pia aliwaponya viongozi wa Kiyahudi. Kwa kweli, moja ya miujiza yake yenye nguvu zaidi ilitokea alipomfufua binti aliyekufa wa kiongozi wa sinagogi. Injili inaandika hivi:
Yesu anamfufua binti aliyekufa wa kiongozi wa sinagogi
40 Yesu aliporudi ng’ambo ya pili umati mkubwa wa watu ukam pokea kwa furaha, kwani walikuwa wakimngojea. 41 Wakati huo akaja mtu mmoja jina lake Yairo, kiongozi wa sinagogi. Akapiga magoti mbele ya Yesu akamwomba afike nyumbani kwake, 42 kwa kuwa binti yake mwenye umri wa miaka kumi na mbili, aliyekuwa mtoto wake wa pekee, alikuwa mgonjwa mahututi, karibu ya kufa. Yesu alipokuwa akienda, umati ulimsonga sana.
… Kuingiliwa na kumponya mwanamke aliyetokwa na damu
Yesu alipokuwa akienda, umati ulimsonga sana. 43 Katika umati huo alikuwepo mama mmoja ambaye alikuwa na ugonjwa wa kutokwa damu kwa muda wa miaka kumi na miwili, wala hakuna mganga aliyeweza kumponya. 44 Akaja nyuma ya Yesu, akam gusa pindo la vazi lake. Mara damu iliyokuwa ikimtoka ikakauka, akapona.
45 Yesu akauliza: “Nani amenigusa?”
Kila mtu alipo kana Petro akasema, “Bwana, watu ni wengi mno wanaokusonga kila upande.”
46 Yesu akasema: “Kuna mtu aliyenigusa maana naona ya kuwa nguvu za kuponya zimenitoka.”
47 Yule mama alipofahamu ya kuwa amegundulika akaja huku akitetemeka akapiga magoti mbele ya Yesu. Akamweleza Yesu mbele ya watu wote kilichomfanya amguse, na jinsi alivyoponywa mara. 48 Basi Yesu akamwambia, “Binti, imani yako imekuponya. Nenda kwa amani.”
…Rudi kwa binti aliyekufa
49 Wakati Yesu alipo kuwa bado anasema, akaja mtumishi kutoka nyumbani kwa Yairo kum wambia, “Binti yako amefariki. Hakuna sababu ya kuendelea kum sumbua Mwalimu.”
50 Lakini Yesu aliposikia haya alimwambia Yairo, “Usiogope. Uwe na imani na binti yako atapona.”
51 Wal ipofika kwa Yairo akawazuia watu wote wasiingie ndani isipokuwa Petro, Yakobo na Yohana, na baba na mama wa yule binti. 52 Watu waliokuwepo walikuwa wakilia na kuomboleza lakini Yesu akawaam bia, “Acheni kulia! Huyu binti hajafa ila amelala!”
53 Wao wakamcheka kwa dharau maana walijua amekwisha kufa. 54 Yesu akamshika yule binti mkono akamwita: “Binti, amka!” 55 Uhai ukamrudia, naye akasimama mara moja. Yesu akaamuru apewe chakula. 56 Wazazi wake wakastaajabu sana lakini Yesu akawakataza wasim wambie mtu alivyomfufua binti yao.
Luka 8:40-56
Kwa mara nyingine tena, kwa Neno la Amri tu, Yesu alimfufua msichana mdogo kutoka kwa wafu. Sio dini au ukosefu wa dini, kuwa Myahudi au la, ndiko kulikomzuia Yesu kuponya watu kimuujiza. Popote alipopata imani, au uaminifu, bila kujali jinsia yao, rangi au dini alitumia mamlaka yake kuponya.
Yesu Anaponya Wengi, wakiwemo Marafiki
Injili inaandika kwamba Yesu alienda kwa nyumba ya Petro, ambaye baadaye angekuwa mfuasi wake mkuu. Alipofika pale aliona haja na akahudumia. Kama ilivyorekodiwa:
14 Yesu alipoingia nyumbani kwa Petro, alimkuta mama mkwe wake amelala akiwa ana homa. 15 Akamgusa mkono na homa ikam toka, akaamka akaanza kumhudumia.
16 Jioni ile walimletea watu wengi waliopagawa na pepo; naye akawafukuza pepo kwa neno lake, na akawaponya wagonjwa wote. 17 Miujiza hii ilitimiza yale yali yosemwa na nabii Isaya kwamba:
“Alichukua udhaifu wetu,
na kubeba magonjwa yetu.”
Mathayo 8:14-17
Yesu alikuwa na mamlaka juu ya pepo wachafu ambao aliwatoa kutoka kwa watu kwa urahisi.kwa neno‘. Leo mara nyingi zaidi tunatumia neno ‘afya ya akili’, badala ya ‘pepo wabaya’ lakini lengo linabaki kuwa lile lile – ustawi wa kiakili na kihisia. Kisha Injili inatukumbusha kwamba Manabii walikuwa wametabiri kwamba kuinua kwake magonjwa yetu kungekuwa ishara ya kuwasili kwa Kristo.
Isaya Anatabiri Uponyaji
Nabii Isaya wa Kibiblia alikuwa ametabiri miaka 750 kabla ya Yesu, lakini akizungumza nafsini (mimi, mimi) kwa niaba ya kuja. Kristo (=’aliyetiwa mafuta’ alitabiri kwamba:
Roho ya Bwana MUNGU i juu yangu;
kwa sababu Bwana amenitia mafuta niwahubiri wanyenyekevu habari njema;
amenituma ili kuwaganga waliovunjika moyo,
kuwatangazia mateka uhuru wao,
na hao waliofungwa habari za kufunguliwa kwao.
2 Kutangaza mwaka wa Bwana uliokubaliwa,na siku ya kisasi cha Mungu wetu;
kuwafariji wote waliao;
3 kuwaagizia hao waliao katika Sayuni,wapewe taji ya maua badala ya majivu,
mafuta ya furaha badala ya maombolezo,
vazi la sifa badala ya roho nzito;
wapate kuitwa miti ya haki,
iliyopandwa na Bwana,
ili atukuzwe.
Isaya 61:1-3
Isaya alikuwa ametabiri kwamba kuja Kristo (=mpakwa mafuta) ingeleta ‘habari njema‘(=injili) kwa maskini na angefariji, kuwaweka huru na kuwafungua watu. Watu wengi leo hawaamini masimulizi ya Injili kuhusu uponyaji wa Yesu. Hata hivyo, hazikuwa ngano za wacha Mungu tu kutoka katika mawazo ya Mathayo na Luka. Wanasimama kupatana na maandishi ya kinabii ya mapema zaidi ambayo yalitabiri uponyaji huu kama ishara isiyo na shaka ya kumtambulisha Kristo. Uwezo wa Yesu wa kuponya uliitikia utambuzi uliotolewa na Yeremia, ulitimiza utabiri wa Isaya, na kutoa tumaini la uponyaji kwetu ikiwa tutaitikia kwa imani onyesho lake la mamlaka.
Neno la Mungu
Kwamba aliponya mara nyingi kwa kusema tu ‘Neno’ hudhihirisha dai la Injili kwamba hakuwa Kristo tu bali pia
Hapo mwanzo, kabla ya kuwapo kitu kingine cho chote, aliku wapo Neno. Huyo Neno alikuwa pamoja na Mungu, naye alikuwa Mungu.
Yohana 1:1
Yesu alikuwa na mamlaka ambayo aliitwa pia ‘Neno la Mungu‘. Ifuatayo tunaona jinsi Asili yenyewe ilitii Neno lake.