Sikukuu ya Wayahudi ya Matunda ya Kwanza, haijulikani vizuri kama Pasaka. lakini Matunda ya Kwanza pia ilianzishwa na Musa chini ya amri ya Mungu. Mambo ya Walawi 23 inaeleza sikukuu saba zilizoamriwa kupitia Musa. Tayari tumeangalia Pasaka na Sabato na tumeona jinsi Yesu anavyozitimiza kwa njia za ajabu.
Je, si jambo la kustaajabisha kwamba kusulubishwa na kufa kwa Yesu kulifanyika haswa kwenye sherehe hizi mbili zilizoamriwa miaka 1500 kabla?
Kwa nini? Ina maana gani?
The ijayo sikukuu baada ya Pasaka na Sabato iliyowekwa na Musa miaka 3500 iliyopita ilikuwa ‘Matunda ya Kwanza’. Musa alitoa maagizo haya kwa ajili yake.
Kiyahudi Matunda ya Kwanza Tamasha
9 Kisha Bwana akanena na Musa, na kumwambia, 10 Nena na wana wa Israeli, uwaambie, Hapo mtakapokuwa mmekwisha ingia hiyo nchi niwapayo, na kuyavuna mavuno yake, ndipo mtakapomletea kuhani mganda wa malimbuko ya mavuno yenu; 11 naye atautikisa mganda mbele za Bwana ili kwamba ukubaliwe kwa ajili yenu; siku ya pili baada ya Sabato kuhani atautikisa.
Mambo ya Walawi 23: 9-11
14 Nanyi msile mkate, wala bisi, wala masuke machanga, hata siku iyo hiyo, hata mtakapokuwa mmekwisha kuleta sadaka ya Mungu wenu; hii ni amri ya milele katika vizazi vyenu katika makao yenu yote.
Mambo ya Walawi 23: 14
‘Siku iliyofuata Sabato’ ya Pasaka ilikuwa sikukuu hii takatifu ya tatu, Matunda ya Kwanza. Kila mwaka katika siku hii Kuhani Mkuu aliingia Hekaluni Takatifu na kutoa mavuno ya kwanza ya nafaka ya masika. Ilimaanisha mwanzo wa maisha mapya baada ya majira ya baridi. Ilionekana kuelekea mavuno mengi, kuwezesha watu kula na kuridhika na kuishi.
Hii ilikuwa haswa siku iliyofuata ya Sabato wakati Yesu alipumzika katika kifo. Ilikuwa Jumapili ya juma lililofuata, Nisani 16. Injili inaandika yaliyotukia siku hiyo. Siku ambayo Kuhani Mkuu aliingia Hekaluni akitoa ‘Matunda ya Kwanza’ ya maisha mapya. Angalia jinsi Matunda ya Kwanza, inayojulikana sasa kama Jumapili ya Pasaka, inatoa maisha mapya kwako na mimi kama Tamasha hili la kale lilivyotabiri.
Yesu Alifufuka kutoka kwa Wafu
24 Siku ya Jumapili, alfajiri na mapema, wale wanawake wali chukua yale manukato waliyokuwa wameyaandaa wakaenda kaburini. 2 Wakakuta jiwe limeondolewa kwenye mlango wa kaburi. 3 Lakini walipoingia ndani, hawakuona mwili wa Bwana Yesu. 4 Walipokuwa wanashangaa juu ya jambo hilo, ghafla, watu wawili waliokuwa wamevaa mavazi yanayong’aa sana, wakasimama karibu nao. 5 Wale wanawake, kwa hofu, wakainamisha nyuso zao chini. Lakini wale watu wakawaambia, “Kwa nini mnamtafuta aliye hai mahali pa wafu? 6 Hayuko hapa; amefufuka. Kumbukeni alivyowaambia alipokuwa Gali laya, 7 kwamba ilikuwa lazima Mwana wa Adamu awekwe mikononi mwa watu waovu, asulubiwe na siku ya tatu afufuke.” 8 Wakayakumbuka maneno ya Yesu.
9 Waliporudi kutoka huko kaburini wakaeleza mambo haya kwa wale wanafunzi kumi na mmoja pamoja na wengine wote. 10 Hao wanawake walikuwa ni Mariamu Magdalene, Yoana na Mariamu mama yake Yakobo pamoja na wengine waliofuatana nao. 11 Maelezo yao yalionekana kama upuuzi kwa hiyo hawakuwaamini. 12 Bali Petro akaondoka mbio, akaenda kaburini. Alipoinama, akaiona ile sanda, ila hakuona kitu kingine zaidi. Akarudi nyumbani akis taajabia yaliyotokea.
Luka 24: 1-12
Katika Barabara ya kwenda Emau
13 Siku hiyo hiyo, wanafunzi wawili wa Yesu walikuwa wanak wenda kijiji cha Emau, yapata maili saba kutoka Yerusalemu, 14 nao walikuwa wakizungumzia mambo yote yaliyotokea. 15 Wali pokuwa wakizungumza, Yesu mwenyewe alikuja akatembea pamoja nao, 16 lakini wao hawakumtambua.
17 Akawauliza, “Ni mambo gani haya mnayozungumzia wakati mnatembea?”
Wakasimama , nyuso zao zikionyesha huzuni. 18 Mmoja wao, aliyeitwa Kleopa, akamwambia, “Nadhani ni wewe tu katika watu wote wanaoishi Yerusalemu ambaye hufahamu mambo yaliyotokea siku hizi chache zilizopita.”
19 Akawauliza, “Mambo gani?”
Wakamjibu “Mambo yaliyompata Yesu Mnazareti. Yeye alikuwa nabii mwenye uwezo mkuu katika maneno yake na matendo yake, mbele za Mungu na mbele za wanadamu. 20 Makuhani wakuu na viongozi wetu walimtoa ahukumiwe kufa na wakamsulubisha. 21 Na sisi tulikuwa tumetegemea kwamba yeye ndiye angeliikomboa Israeli. Zaidi ya hayo leo ni siku ya tatu tangu mambo haya yatokee. 22 Isitoshe, baadhi ya wanawake katika kundi letu wametushtua; walikwenda kaburini leo alfajiri 23 lakini hawakuukuta mwili wake. Waliporudi walisema wamewaona malaika ambao waliwaambia kwamba Yesu yu hai. 24 Baadhi yetu walikwenda kaburini wakakuta mambo ni kama walivyoelezea wale wanawake, ila yeye mwenyewe hawakumwona.”
25 Kisha Yesu akawaambia, “Ninyi ni watu wajinga. Mbona mnaona ugumu kuamini mambo yote yaliyosemwa na Manabii? 26 Je, haikumpasa Kristo kuteswa na kwa njia hiyo aingie katika utukufu wake?” 27 Akawafafanulia maandiko yalivyosema kumhusu yeye, akianzia na maandiko ya Musa na kupitia maandiko yote ya manabii.
28 Walipokaribia kile kijiji walichokuwa wakienda, Yesu akawa kama anaendelea na safari. 29 Lakini wakamsihi akae nao wakisema, “Kaa hapa nasi kwa maana sasa ni jioni na usiku unain gia.” Basi akaingia ndani kukaa nao.
30 Alipokuwa nao mezani, akachukua mkate, akashukuru, akaumega, akaanza kuwagawia. 31 Ndipo macho yao yakafumbuliwa, wakamtambua! Lakini akatoweka, hawakumwona tena. 32 Wakaulizana, “Je, mioyo yetu haikuchangamka kwa furaha alipokuwa anazungumza nasi njiani na kutufafanulia Maandiko?”
33 Wakaondoka mara moja, wakarudi Yerusalemu. Wakawakuta wale wanafunzi kumi na mmoja na wale waliokuwa pamoja nao, wamekusany ika 34 wakisema, “Ni kweli Bwana amefufuka! Amemtokea Simoni.” 35 Kisha wale wanafunzi wawili wakaeleza yaliyotokea njiani na jinsi walivyomtambua Yesu alipoumega mkate. Yesu Awatokea Wanafunzi Wake
Luka 24: 13-35
Yesu Awatokea Wanafunzi
36 Wakati walipokuwa wanazungumza hayo, Yesu mwenyewe akasi mama katikati yao akawasalimu, “Amani iwe nanyi.”
37 Wakashtuka na kuogopa wakidhani wameona mzimu. 38 Lakini akawauliza, “Kwa nini mnaogopa? Kwa nini mna mashaka mioyoni mwenu? 39 Tazameni mikono yangu na miguu yangu mwone kuwa ni mimi. Niguseni mwone. Mzimu hana nyama na mifupa kama mnion avyo.”
40 Aliposema haya aliwaonyesha mikono yake na miguu yake. 41 Wakashindwa kuamini kwa ajili ya furaha na mshangao waliokuwa nao. Akawauliza, “Mna chakula cho chote hapa?” 42 Wakampa kipande cha samaki wa kuokwa, 43 akakichukua akakila mbele yao.
44 Akawaambia, “Haya ndiyo mambo niliyowaambia nilipokuwa pamoja nanyi; kwamba yote yaliyoandikwa kunihusu mimi katika she ria ya Musa, katika Maandiko ya manabii na Zaburi hayana budi kutimizwa.”
45 Akawapa uwezo wa kuyaelewa Maandiko, 46 aka waambia, “Haya ndiyo yaliyoandikwa: Kristo atateswa na siku ya tatu atafufuka kutoka kwa wafu. 47 Habari hii ya wokovu itatan gazwa kwanza Yerusalemu hadi kwa mataifa yote, kwamba: kuna msa maha wa dhambi kwa wote watakaotubu na kunigeukia mimi. 48 Ninyi ni mashahidi wa mambo haya.
Luka 24: 36-48
Matunda ya Kwanza Ushindi ya Yesu
Katika kufufuka kutoka kwa wafu, Yesu alipata ushindi juu ya kifo, haswa kwenye Sikukuu ya ‘Matunda ya Kwanza’. Hili lilikuwa tendo ambalo maadui zake na wanafunzi wake walifikiri kuwa haliwezekani. Ushindi wake siku hii ulikuwa ushindi wa mema.
54 Kwa hiyo, wakati kuharibika kutakapovaa kutokuharibika, na mwili wa kufa utakapovaa hali ya kutokufa, ndipo lile neno lililoandikwa litakapotimia, “Kifo kimemezwa na ushindi .”
55 “Mauti, ushindi wako uko wapi? Na uchungu wako uko wapi?”
56 Uchungu wa kifo ni dhambi, na nguvu ya dhambi ni sheria.
1 Wakorintho 15:54-56
‘Matunda ya Kwanza’ yalileta mabadiliko makubwa zaidi. Hapo awali kifo kilikuwa na nguvu kamili juu ya wanadamu. Lakini sasa Yesu ameshinda nguvu juu ya kifo. Aligeuza nguvu hiyo. Yesu, kwa kufa bila dhambi, alipata fursa ya kushinda kifo kilichoonekana kuwa kisichoweza kushindwa. Hii ilikuwa kama vile alikuwa ametangaza atafanya alipoingia Yerusalemu Jumapili iliyotangulia.
Ushindi kwangu na kwako
Lakini huu haukuwa tu ushindi kwa Yesu. Pia ni ushindi kwako na kwangu, unaohakikishwa na wakati wake Matunda ya Kwanza. Biblia inaeleza:
20 Lakini ukweli ni kwamba Kristo amefufuliwa kutoka kwa wafu, matunda ya kwanza ya wote waliolala. 21 Kwa maana kama vile kifo kilivyokuja kwa njia ya mtu mmoja, vivyo hivyo, ufufuo wa wafu umekuja kwa njia ya mtu mmoja. 22 Kwa kuwa katika Adamu watu wote hufa, vivyo hivyo katika Kristo wote wata fanywa kuwa hai. 23 Lakini kila mmoja kwa mpango: Kristo ni mat unda ya kwanza ya ufufuo; kisha wale walio wake wakati atakapo kuja watafufuliwa. 24 Ndipo mwisho utafika, wakati ambao ataka bidhi Ufalme kwa Mungu Baba, akiisha angamiza kila mamlaka na uwezo na nguvu. 25 Kwa maana Kristo atamiliki mpaka Mungu ataka powaweka adui zake chini ya miguu yake. 26 Adui wa mwisho kuan gamizwa ni kifo.
1 Wakorintho 15:20-26
Yesu alifufuka Matunda ya Kwanza kwa hiyo tunaweza kujua kwamba anatualika tushiriki ufufuo wake kutoka kwa kifo. Matunda ya Kwanza ilikuwa toleo la maisha mapya ya machipuko kwa matarajio ya mavuno mengi baadaye. Vivyo hivyo, kufufuka kwa Yesu kwenye ‘matunda ya kwanza’ kuna tarajio la ufufuo wa baadaye kwa wote ‘walio wake’.
Adamu Anayefuata…
Nukuu hiyo ya juu ya Biblia inaeleza ufufuo wa Yesu kwa kutumia mfano wa Adamu, babu wa wanadamu wote. Sisi sote ni watoto wake. Biblia inaeleza hivyo kupitia kwa Adamu kifo kilikuja kwa wanadamu wote , kwani ilitoka kwake kwenda kwa watoto wake.
Lakini Yesu ndiye Adamu anayefuata. Kwa ushindi wake juu ya kifo alizindua Enzi Mpya. Kama watoto wake, sisi pia tutashiriki katika ushindi huu juu ya kifo kwa kufufuka kama Yesu. Alifufua kwanza na ufufuo wetu unakuja baadaye kama vile sikukuu ya Matunda ya Kwanza ilivyoelekeza kwenye mavuno makuu yanayokuja. Anatualika kupokea matunda yake ya kwanza ya maisha mapya ili ufufuo wetu ufuate wake.
Pasaka: Kuadhimisha Ufufuo wa Jumapili hiyo
Leo, mara nyingi tunaita ufufuo wa Yesu Pasaka, na Jumapili ya Pasaka inaadhimisha Jumapili ambayo alifufuka. Njia maalum ya kusherehekea Pasaka sio muhimu sana. Kilicho muhimu ni ufufuo wa Yesu kama utimilifu wa Matunda ya Kwanza, na kupokea faida zake.
Tunaona haya katika Rekodi ya Maeneo Uliyotembelea ya wiki:
Tafakari ya ‘Ijumaa Njema’
Hii inajibu swali letu kwa nini ‘Ijumaa Njema’ ni nzuri’.
9 Lakini tunamwona Yesu, ambaye kwa muda mfupi alifanywa kuwa chini kidogo ya mal aika, sasa akiwa amevikwa taji ya utukufu na heshima kwa sababu aliteseka na kufa, ili kwa neema ya Mungu, aonje mauti kwa ajili ya watu wote.
Waebrania 2:9
Yesu ‘alipoonja mauti’ alifanya hivyo kwa ajili yako, mimi na ‘kila mtu. Ijumaa kuu ni ‘nzuri’ kwa sababu ilikuwa nzuri kwa ajili yetu.
Ufufuo wa Yesu unazingatiwa
Yesu alijionyesha kuwa hai kutoka kwa kifo kwa siku nyingi ili kuthibitisha ufufuo wake, iliyorekodiwa hapa. Lakini alionekana mara ya kwanza kwa wanafunzi wake:
… yalionekana kama upuuzi kwa hiyo hawakuwaamini.
Luka 24: 11
Yesu alipaswa:
27 Akawafafanulia maandiko yalivyosema kumhusu yeye, akianzia na maandiko ya Musa na kupitia maandiko yote ya manabii.
Luka 24: 27
Na tena baadaye:
44 Akawaambia, “Haya ndiyo mambo niliyowaambia nilipokuwa pamoja nanyi; kwamba yote yaliyoandikwa kunihusu mimi katika she ria ya Musa, katika Maandiko ya manabii na Zaburi hayana budi kutimizwa.”
Luka 24: 44
Kufufuka kutoka kwa wafu hakutarajiwa sana hivi kwamba wanafunzi wake hawakuamini hapo kwanza. Mbali na kuonekana kwake kwao, Yesu alipaswa pia kuwaonyesha jinsi manabii walivyotabiri jambo hilo.
Tunapokabiliwa na dai la ufufuo wa Yesu, sisi, kama wanafunzi wake, labda huona ni vigumu kuamini. Tunawezaje kuwa na uhakika kwamba Yesu alifufuka kutoka kwa wafu? Tunawezaje kuwa na uhakika ikiwa huo ni mpango wa Mungu wa kutupa uzima wa milele? Ili kutusaidia kufikiri kupitia maswali yanayohusiana na kifo na ufufuo wa Yesu, tunachunguza:
- Jinsi kazi ya ajabu ya Yesu inavyolingana na ile ya taifa la Kiyahudi. Hii basi inaonyesha Nguvu ya Kimungu ikifanya kazi katika historia.
- Jinsi matendo ya Wiki ya Mateso ya Yesu yanavyowiana na matukio ya Wiki ya Uumbaji. Kwa hivyo hii inaonyesha choreografia ambayo huchukua maelfu ya miaka – ambayo hakuna akili ya mwanadamu inayoweza kupanga.
- Uchunguzi wa kimantiki wa Ufufuo. Je, kuna ushahidi wa kihistoria wa kuiunga mkono?
- Kwa nini Yesu alikufa msalabani? Ina maana gani kwangu na kwako?
- Jinsi hali yetu ya hivi majuzi ya ulimwengu na COVID inavyotoa kielelezo ili kuelewa maana ya dhabihu ya Yesu.